Opening tentoonstelling Millenniumoverstromingen in Beuel

In 1784 werd Beuel getroffen door een ijsvloedramp. De Beuel geodesist en historiograaf Manfred Spata ging op het spoor van deze tragedie en legde zijn bevindingen in beknopte vorm, maar met rijke illustraties, vast in een door de Denkmal- und Geschichtsverein uitgegeven boek.

De vereniging presenteerde dit tot eind februari 2018 op een speciale tentoonstelling met verdere exposities over deze millenniumoverstroming. Als blijvende herinnering plaatste de vereniging op prominente plaatsen overstromingsmarkeringen.

Naar het verslag in de General-Anzeiger Bonn


Millenniumvloed 1784 - De bevroren Rijn

In januari 1784 wordt de Rijn tussen Bonn en Beuel bevroren, zodat hij door mens en voertuig kan worden overgestoken.

Dit is in beeld gebracht door de electorale hofschilder Francois Rousseau (of zijn zoon Jakob). In het midden van de afbeelding de dubbele kerk van Schwarzrheindorf vanuit het zuidwesten.

Met de daaropvolgende dooi trekt de millenniumoverstroming over het gebied.

(Rijnlands Fotoarchief Keulen, 2017)

De ijswaterramp

In februari 1784 breekt het ijs van de eerder bevroren Rijn tussen Bonn en Beuel, en met een machtige overstroming van ongekende proporties slaan de zware ijsschotsen de vakwerkhuizen van de dorpen van Beuel tot Gensem aan diggelen.

Dit is vastgelegd in het schilderij van de electorale hofschilder Francois Rousseau (of zijn zoon Jakob). De Limperich Finkenberg staat rechts op de achtergrond.

(Gutzmer, Kroniek Bonn, 1988)

Rond de jaarwisseling 1783/84 was er in heel Europa een ongewoon strenge winter geweest. In januari 1784 was de Rijn bevroren, op sommige plaatsen zelfs tot op de bodem, zodat hij zonder problemen door mensen en voertuigen kon worden overgestoken. Zo was er ook levendig doorgaand verkeer tussen Bonn en Beuel, wat Rousseau vastlegde op een foto, de dubbele kerk op de achtergrond (zie afbeelding). Er werden zelfs festiviteiten op het ijs gevierd, waarbij de keurvorst van Keulen aanwezig was. Deze drukte duurde wekenlang.

Met de uiteindelijke dooi kwam echter een enorme overstroming, die nog steeds bekend staat als de hoogste aller tijden. Daarom wordt het de "millenniumvloed" genoemd. Natuurlijk stonden, zoals elk jaar, alle dorpen aan de rivier van Dollendorf tot aan de monding van de Sieg, inclusief de laaggelegen wijken Geislar en Limperich, onder water. Deze keer stond het water echter zo hoog dat de huizen volledig verdwenen; niemand kon zich op de dakrand in veiligheid brengen. Het kwam tot aan de hoogte van het huidige station Beuel en vlak voor de huidige begraafplaats aan de Platanenweg. Zelfs het klooster van de Dom van Bonn stond onder water.

Maar de catastrofe werd pas compleet toen de waterdruk uiteindelijk - het was 25 februari 1784 - ook de ijsbarrière openbrak en enorme blokken ijs losrukte. Samen met de krachtige kracht van het water verpletterden ze alles wat op hun pad kwam. Geen vakwerkhuis was ertegen bestand. Ook de wijngaarden en boomgaarden werden weggevaagd en zelfs grote populieren en beuken werden radicaal ontworteld. Tenslotte werden alle dorpen aan de Rijn met de grond gelijk gemaakt; slechts enkele stenen huizen, waaronder het huis van Mehlem in Beuel, hadden het kunnen uithouden. Als gevolg daarvan werd ook de economische basis van het volk vernietigd: van de daaropvolgende jaren wordt hongersnood opgetekend.

De herinnering aan deze tragedie is natuurlijk diep in het collectieve geheugen van de plaatselijke bevolking gegrift. Niemand die er niet over gehoord heeft van zijn voorouders. In deze overleveringen ontbreekt echter één stukje informatie volledig: dat de ramp hier aan de Rijn deel uitmaakte van een wereldwijde milieuramp. De mensen uit die tijd wisten er gewoon niet van. Het hele eiland moest worden geëvacueerd vanwege vulkaanuitbarstingen op IJsland, en alleen al in Italië waren 25.000 mensen omgekomen.

Tot op heden zijn deze globale achtergronden in Bonn niet gepubliceerd. Pas nu heeft de Beuel geodesist en historiograaf Manfred Spata ze onderzocht. Hij heeft zijn bevindingen in beknopte vorm, maar met rijke illustraties, vastgelegd in een door de Denkmal- und Geschichtsverein uitgegeven boek:"De millenniumoverstroming van 1784 in Bonn en Beuel". Het bevat ook alle originele ooggetuigenverslagen uit onze regio. Het slanke boek is verkrijgbaar in het Bürgermeister-Stroof-Haus voor de prijs van 5,- EUR en kan ook telefonisch worden besteld bij de vereniging (bel 0228 / 422 14 664).

Geef een reactie